Yapı denetim, inşaat projelerinin kamu güvenliği, yapı standartları ve imar mevzuatına uygunluğunun kontrol edilmesi sürecidir. Bağımsız yapı denetim firmaları tarafından gerçekleştirilir.
4708 sayılı Yapı Denetim Kanunu'na göre, 200 m²’nin üzerindeki tüm yapılar yapı denetim kapsamına girer. Ancak bazı istisnalar (tarım yapıları, köy evleri vb.) da mevcuttur.
Yapı sahibi veya müteahhit, sistem üzerinden otomatik olarak yapı denetim firmasına yönlendirilir. Serbest seçim yapılmaz, sistem ataması zorunludur.
Yapı denetim hizmet bedeli yapı sahibi ya da müteahhit tarafından ödenir. Bu bedel, yapı ruhsatı aşamasında belirlenir.
Yapı denetim süreci, yapı ruhsatı alınmadan önce başlar. Denetim firması, proje onayından itibaren temel kazısından yapı kullanma iznine kadar tüm süreci takip eder.
Projelerin statik, mimari, elektrik, mekanik uygunluğu, malzeme kalitesi, iş güvenliği kuralları ve uygulama sırasında standartlara uygunluk denetlenir.
Uygunsuzluk halinde yapı durdurulur ve düzeltme yapılması istenir. Düzeltme yapılmadan bir sonraki aşamaya geçilemez.
Yapı denetim firması, projelerin mevzuata uygunluğunu onayladıktan sonra ilgili belediyeye ruhsat alınması için rapor sunar.
Tüm raporlar ve denetim süreçleri e-Devlet üzerinden görüntülenebilir. Ayrıca ilgili yapı denetim firması da bilgi sağlar.
Evet. 4708 sayılı kanun gereği yapı denetimi, belirli yapı türleri için zorunludur. Ruhsatsız ve denetimsiz yapıların yasal işlemleri yapılamaz.